Blog là gì? Những khái niệm cần biết khi mới tìm hiểu blog
Trước khi bạn nghiên cứu sâu về bất kỳ lĩnh vực nào, việc tìm hiểu trước về các khái niệm cơ bản là rất quan trọng.
Cũng giống như khi bắt đầu học chơi xếp hình, đầu tiên chúng ta phải hiểu rõ về các loại mảnh ghép: miếng có 1 mặt phẳng thì nằm ở phần rìa, miếng có 2 mặt phẳng thì nằm ở góc, phần lồi của miếng này thì ghép với phần lõm của miếng kia,...
Lĩnh vực blog cũng vậy, việc nắm vững blog là gì và các khái niệm liên quan sẽ giúp bạn hình dung ra được một bức tranh tổng thể, từ đó biết rõ mình đang ở đâu và muốn đi đâu, chứ không phải lang thang vô định, đồng thời cũng sẽ giúp bạn dễ dàng hiểu các chỉ dẫn sau này hơn.
Lịch sử ra đời của blog
Blog xuất phát từ cụm từ “weblog”, lần đầu tiên xuất hiện vào cuối thập niên 1990.
Ban đầu, blog chỉ là một dạng nhật ký trực tuyến, nơi mọi người ghi chép lại những suy nghĩ, trải nghiệm cá nhân.
Theo thời gian, blog phát triển thành một công cụ truyền thông mạnh mẽ, cho phép người dùng chia sẻ ý kiến, kiến thức và kinh nghiệm của họ qua các bài viết được cập nhật thường xuyên.
Blog bắt đầu như nhật ký trực tuyến
Cụ thể:
1994: Justin Hall, một sinh viên tại một trường college ở Hoa Kỳ, bắt đầu đăng tải các bài viết về cuộc sống cá nhân của mình trên trang “Links.net”. Đây được coi như hình thái đầu tiên của blog, tuy nhiên, khái niệm “blog” lúc này vẫn chưa ra đời.
1997: Thuật ngữ “weblog” được đặt ra bởi Jorn Barger, người viết blog tại trang “Robot Wisdom”. “Weblog” là ghép của từ “web” (mạng) và “log” (nhật ký), thể hiện việc ghi lại các liên kết và suy nghĩ trên mạng.
1999: Peter Merholz, một người viết blog nổi tiếng, đã rút gọn “weblog” thành “blog” và từ đó, thuật ngữ “blog” chính thức ra đời.
Cùng năm đó, Pyra Labs (một công ty sau này được Google mua lại) ra mắt nền tảng Blogger. Blogger giúp người dùng dễ dàng tạo blog mà không cần biết về lập trình hay kỹ thuật phức tạp. Tuy nhiên, Blogger có hạn chế trong việc tùy chỉnh giao diện và tính năng.
2000s: Blog bắt đầu trở nên phổ biến và trở thành một công cụ truyền thông mạnh mẽ. Đặc biệt, với sự ra đời của nền tảng Wordpress vào năm 2003.
Đây là một nền tảng mã nguồn “mở”, có nghĩa là mã của nó được công khai và mọi người có thể chỉnh sửa, cài đặt hàng ngàn giao diện và thêm tính năng mới tùy ý mà không bị giới hạn bởi nhà phát triển.
Việc tạo blog giờ đây không chỉ dễ dàng mà bạn còn có thể xây dựng một blog chuyên nghiệp hoặc phức tạp.
Nền tảng Wordpress giúp việc tạo blog trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết
Phân biệt blog và website
Chắc hẳn bạn đã từng nghe đến khái niệm website (có khi còn nhiều hơn cả khái niệm blog ấy chứ), nhưng lại không hiểu 2 khái niệm này khác nhau như thế nào, để mình giải thích cho bạn rõ hơn nhé.
Website: Là một tập hợp các trang trên internet được liên kết với nhau, bao gồm nhiều loại nội dung như trang giới thiệu, sản phẩm, dịch vụ, tin tức… Một trang web có thể là một trang tĩnh (ít thay đổi nội dung) hoặc có nhiều phần được cập nhật thường xuyên.
Blog: Là một dạng website hoặc một phần của website, nơi người dùng đăng tải các bài viết thường xuyên theo thứ tự thời gian, với các bài viết mới nhất xuất hiện trước. Blog thường tập trung vào việc chia sẻ ý kiến cá nhân, kiến thức, hoặc kinh nghiệm về một chủ đề nào đó.
Một blog có thể chiếm toàn bộ nội dung của một website, hoặc chỉ là một phần của một website lớn hơn, nơi blog chỉ là một trong số nhiều phần khác như trang giới thiệu, sản phẩm, dịch vụ…
Một số khái niệm khác liên quan đến blog
Blogger: Người viết và quản lý blog. Họ có thể viết về bất kỳ chủ đề nào và chia sẻ trên blog của mình.
Blog Writing: Quá trình viết bài cho blog, bao gồm chọn chủ đề, nghiên cứu, viết nội dung và tối ưu hóa để thu hút người đọc.
Blog Post: Một bài viết riêng lẻ trên blog, thường có tiêu đề, nội dung chính và được sắp xếp theo thứ tự thời gian.
Blogging: Hoạt động viết và duy trì blog, bao gồm viết blog posts, quản lý nội dung và tương tác với người đọc.
Blogosphere: Cộng đồng các blogger và blog trên internet, thể hiện mối liên kết giữa các blog và người viết blog.
Blog post là một bài viết riêng lẻ trên blog
Phân loại blog
Theo nội dung:
Blog cá nhân: Chia sẻ về cuộc sống, suy nghĩ, kinh nghiệm cá nhân.
Blog chuyên ngành: Tập trung vào một lĩnh vực cụ thể như công nghệ, y tế, giáo dục, tài chính.
Blog tin tức: Cập nhật các tin tức mới nhất về một chủ đề cụ thể.
Blog kinh doanh: Thường do doanh nghiệp vận hành, nhằm quảng bá sản phẩm/dịch vụ và cung cấp thông tin cho khách hàng.
Theo hình thức:
Blog văn bản: Chủ yếu là nội dung chữ, đi sâu vào phân tích và bình luận.
Blog hình ảnh: Tập trung vào việc chia sẻ ảnh, thường là blog về du lịch, ẩm thực.
Blog video (vlog): Nội dung chính là video, phổ biến trên YouTube.
Blog âm thanh (podcast): Chia sẻ nội dung qua file âm thanh.
Theo nền tảng:
Blog tự host: Bạn mua hosting và tên miền riêng, sau đó cài đặt và quản lý blog trên đó. Bạn có toàn quyền kiểm soát và tùy chỉnh.
Blog trên nền tảng có sẵn: Bạn sử dụng các dịch vụ như WordPress.com, Blogger, Wix, hoặc Squarespace. Blogger là nền tảng miễn phí, còn WordPress.com, Wix, và Squarespace cung cấp cả gói miễn phí và trả phí với nhiều tính năng khác nhau. Các nền tảng này đã thiết lập sẵn mọi thứ, bạn chỉ cần đăng ký tài khoản và bắt đầu viết blog. Tuy nhiên, khả năng tùy chỉnh và kiểm soát sẽ bị hạn chế so với blog tự host.
Ví dụ: Blog Lammetudo của mình là blog chuyên ngành, tập trung vào một lĩnh vực cụ thể là mẹ bỉm kiếm tiền online, nhưng vẫn mang màu sắc cá nhân. Các bài viết được thể hiện dưới dạng văn bản kèm một số hình ảnh minh họa. Và đây là blog tự host, mình mua hosting và tên miền riêng, tự cài đặt và quản lý blog trên máy chủ của mình.
Blog chuyên ngành tập trung vào một lĩnh vực cụ thể
Cấu trúc cơ bản của một blog
Không có một cấu trúc cố định cho bất kỳ blog nào và cấu trúc này có thể thay đổi linh hoạt theo thời gian cũng như nhu cầu của người viết. Tuy nhiên, một blog thường có cấu trúc cơ bản sau:
Tiêu đề blog (Header): Phần trên cùng của blog, thường chứa tên blog, logo và menu điều hướng.
Bài viết chính (Main Content): Phần trung tâm, nơi hiển thị các bài viết hoặc nội dung chính. Mỗi bài viết thường có tiêu đề, ngày đăng, tác giả, nội dung chính và các hình ảnh/video liên quan.
Sidebar (Thanh bên): Cột bên cạnh, chứa các tiện ích như danh mục bài viết, tìm kiếm, bài viết phổ biến, hoặc quảng cáo.
Footer (Chân trang): Phần cuối cùng của blog, thường chứa thông tin liên hệ, bản quyền, liên kết đến các trang mạng xã hội, hoặc điều khoản sử dụng.
Comment Section (Phần bình luận): Nơi người đọc có thể để lại ý kiến, phản hồi về bài viết.
Vậy, tại sao nên tạo blog?
Theo mình, làm gì thì cũng chỉ để thỏa mãn một hoặc nhiều những nhu cầu trong tháp nhu cầu Maslow, bao gồm:
Sinh lý: Blog có thể giúp bạn kiếm tiền, từ đó đáp ứng các nhu cầu cơ bản như ăn uống, sinh hoạt.
An toàn: Thu nhập từ blog mang lại sự ổn định tài chính, giúp bạn yên tâm hơn trong cuộc sống.
Xã hội: Blog giúp bạn kết nối với người khác, xây dựng mối quan hệ và cảm giác thuộc về một cộng đồng.
Tôn trọng: Khi blog của bạn được đánh giá cao, bạn sẽ cảm thấy tự tin và tự hào về bản thân.
Tự khẳng định: Blog là nơi bạn thể hiện bản thân, theo đuổi đam mê và phát triển cá nhân.
Tạo blog để thỏa mãn một hoặc nhiều những nhu cầu trong tháp nhu cầu Maslow
Sơ qua về cách tạo blog
Dưới đây là các bước cơ bản để tạo một blog kiếm tiền. Mình sẽ chỉ nói ngắn gọn, còn chi tiết từng bước sẽ có bài hướng dẫn cụ thể.
Bước 1: Khởi động
Xác định mục tiêu: Bạn muốn tạo blog để thỏa mãn nhu cầu nào trong tháp nhu cầu Maslow? Kiếm tiền để đảm bảo cuộc sống, xây dựng mối quan hệ xã hội, hay thể hiện bản thân và khẳng định giá trị? Mục tiêu sẽ quyết định hướng đi cho blog của bạn.
Tìm ngách: Chọn một chủ đề mà bạn có đam mê và có tiềm năng phát triển. Ngách càng cụ thể, bạn càng dễ thu hút độc giả.
Đặt tên cho blog: Chọn một cái tên dễ nhớ, phản ánh nội dung của blog và phù hợp với đối tượng bạn muốn hướng tới.
Bước 2: Bắt đầu blog
Đăng ký hosting: Đây là nơi lưu trữ dữ liệu cho blog của bạn. Chọn một nhà cung cấp hosting đáng tin cậy để đảm bảo blog hoạt động ổn định.
Đăng ký tên miền: Đây là địa chỉ trang web của bạn. Tên miền nên ngắn gọn, dễ nhớ và liên quan đến tên blog.
Chọn giao diện: Giao diện quyết định đến cách mà blog của bạn hiển thị. Chọn một giao diện thân thiện với người dùng và phù hợp với nội dung bạn định chia sẻ.
Bước 3: Nghiên cứu từ khóa và lên kế hoạch nội dung
Nghiên cứu từ khóa để biết độc giả của bạn quan tâm đến điều gì. Lên kế hoạch viết các bài viết liên quan đến những từ khóa này, đảm bảo nội dung của bạn hữu ích và đáp ứng nhu cầu tìm kiếm của người đọc.
Nghiên cứu từ khóa để biết độc giả của bạn quan tâm đến điều gì
Bước 4: Bắt đầu viết bài đăng blog
Hãy bắt đầu viết những bài đầu tiên. Nội dung cần chất lượng, có giá trị và định kỳ đăng tải để duy trì sự quan tâm của độc giả.
Bước 5: Kiếm tiền với blog
Sau khi blog có lượng truy cập ổn định, bạn có thể bắt đầu kiếm tiền từ blog thông qua quảng cáo, tiếp thị liên kết, bán sản phẩm hoặc dịch vụ của riêng bạn.
Lời kết
Đến đây thì chắc hẳn bạn đã hình dung được phần nào về những bước chân đầu tiên trên hành trình viết blog rồi đúng không?
Và mình cũng muốn nhắn nhủ thêm rằng: "Ai cũng có thể bắt đầu viết blog". Bạn không cần phải là một chuyên gia, không cần phải có kiến thức sâu rộng về công nghệ, chỉ cần bạn có đam mê và muốn chia sẻ những câu chuyện, ý tưởng hay kinh nghiệm của mình với thế giới.
Blog sẽ là nơi bạn thể hiện cái tôi, kết nối với mọi người và tạo ra giá trị từ chính những gì bạn yêu thích. Vậy nên, đừng ngần ngại. Hãy bắt đầu viết blog ngay hôm nay, bởi vì hành trình này có thể mang lại cho bạn những trải nghiệm tuyệt vời mà bạn chưa từng nghĩ đến.